W naszym przewodniku wyjaśniamy, czym jest przedszkole i jakie są jego placówki. Ponadto zapoznają się Państwo z różnymi modelami pedagogicznymi przedszkol i. Wyjaśniamy również, czym jest rada rodziców i jakie korzyści niesie za sobą jej członkostwo.

[button]Dalsza literatura na ten temat[/button]

1) przedszkole jako forma placówki wsparcia dziennego

W Niemczech przedszkole jest zaliczane do sektora socjalnego. Przede wszystkim przedszkole jest instytucją, w której dzieci są pod opieką kadry pedagogicznej. Nie ma znaczenia, czy rodzice idą w tym czasie do pracy, czy są w domu.

W przedszkolu jednak dzieci są nie tylko pod opieką, ale i zachęcane. Tam towarzyszy się im w rozwoju stosownie do ich wieku i uczy zachowań społecznych.

Słowo przedszkole jest często używane w języku niemieckim również w odniesieniu do świetlicy i odwrotnie. Ściśle rzecz biorąc, żłobek jest jednak pojęciem zbiorczym dla różnych form opieki. Do placówek opieki dziennej zalicza się żłobki, przedszkola i ośrodki opieki pozaszkolnej. Podczas gdy żłobek jest przeznaczony dla dzieci poniżej 3 roku życia, przedszkole zajmuje się tylko dziećmi od 3 roku życia. Z kolei świetlica to placówka, w której dzieci ze szkoły podstawowej mają zapewnioną opiekę po zajęciach szkolnych do godzin popołudniowych.

Jeśli chodzi o godziny otwarcia, opiekę przedszkolną można podzielić na trzy różne formy:

• Opieka w niepełnym wymiarze godzin (poranki i/lub popołudnia).
• Przedłużona opieka poranna (opieka do czasu po obiedzie)
• Opieka całodzienna (od rana do późnego popołudnia)

W języku niemieckim o przedszkolu mówi się głównie wtedy, gdy dzieci objęte są opieką tylko w połowie dnia. W przypadku opieki całodziennej mówi się natomiast o Kita.

Jeśli szukasz odpowiedniego przedszkola dla swojego dziecka, powinieneś zwrócić uwagę na następujące kryteria:

• Gdzie znajduje się placówka? Czy łatwo do niej dojechać?
• Jak wysokie są koszty opieki?
• Jakie są godziny otwarcia placówki?
• Czy koncepcja edukacyjna pasuje do wartości rodzinnych?
• Jak wygląda codzienne życie przedszkola?
• Czy nauczyciele reagują na potrzeby dzieci?
• Czy moje dziecko otrzyma tam wsparcie dostosowane do wieku?
• Czy rodzice i nauczyciele pracują ramię w ramię?
• Czy rodzice mają możliwość zaangażowania się?

Wskazówka: Na portalach przedszkolnych można łatwo wyszukać odpowiednią placówkę!

2 Sponsorowanie przedszkola

Sponsor przedszkola jest, że tak powiem, odpowiedzialny za wszystkie obszary funkcjonowania placówki. Oznacza to, że określa kierunek pedagogiczny, dba o finansowanie i reguluje codzienne zadania. Mogą też decydować o wysokości opłat wnoszonych przez rodziców.

W Niemczech wiele przedszkoli jest prowadzonych publicznie przez odpowiedzialne gminy. Istnieje jednak wiele innych organizacji, które mogą prowadzić przedszkole. Stosowane są bardzo różne metody wychowawcze.

Przy wyborze odpowiedniego przedszkola decydujące jest nie tylko ukierunkowanie pedagogiczne, ale także rodzaj sponsoringu.

W dalszej części artykułu przedstawimy Państwu najczęściej spotykane typy przedszkoli.

2.1 Przedszkola publiczne

Wiele przedszkoli w Niemczech jest zarządzanych przez miasto lub gminę. Odsetek tych publicznych sponsorów wynosi około 33%. Gminy same zarządzają i administrują przedszkolem.

W przypadku sponsoringu publicznego orientacja pedagogiczna nie jest z góry określona, tak że w tej dziedzinie istnieje bardzo duża różnorodność. W niektórych miastach i gminach muszą być jednak spełnione pewne warunki ramowe. Istnieją również wytyczne dotyczące finansowania i ogólnej administracji.

Składki rodziców na opiekę nad dziećmi są albo ustalane przez gminę, albo zależą od odpowiednich dochodów rodziców.

2.2 Niezależne podmioty świadczące usługi

Około dwóch trzecich wszystkich przedszkoli w Niemczech jest prowadzonych przez niezależnych organizatorów. Koszty pokrywane są w dużej mierze z pomocą składek rodziców, sponsorów i darowizn. Aby jednak ci niezależni oferenci mogli w pełni finansować placówkę, są dotowani przez państwo. Niezależnymi świadczeniodawcami mogą być:

• Kościoły
• organizacje opiekuńcze
• stowarzyszenia
• Inicjatywy rodziców
• Przedsiębiorstwa
• Prywatni sponsorzy

Poniżej przedstawiamy Państwu strukturę poszczególnych sponsorów i ich cechy charakterystyczne.

2.2.1 Kościoły

W Niemczech jest wiele przedszkoli, które są prowadzone przez kościół. Takie katolickie lub protestanckie przedszkole jest z reguły bardzo mocno zintegrowane ze wspólnotą kościelną. Dzieci często uczestniczą w nabożeństwach lub biorą udział w uroczystościach kościelnych.

W przedszkolu prowadzonym przez kościół dominuje oczywiście nauczanie wartości chrześcijańskich. Jednak to, w jakim stopniu tak jest, zależy od danego przedszkola. Jeśli chcą Państwo zapisać swoje dziecko do przedszkola protestanckiego lub katolickiego, nie muszą Państwo być członkami kościoła.

W większości przypadków składki rodziców w przypadku tego typu sponsoringu są tak samo wysokie jak w przypadku przedszkoli miejskich.

2.2.2 Organizacje opieki społecznej

Organizacje charytatywne mogą również zarządzać i administrować ośrodkiem opieki dziennej. Należą do nich na przykład:

• Caritas
• Czerwony Krzyż
• Pomoc społeczna dla pracowników
• Diakonia
• Stowarzyszenie Pomocy Społecznej „Parytet
• Fundacje

Organizacje te charakteryzują się często wolontariatem. Dążą one do sprawiedliwości społecznej i odpowiednio przekazują te wartości w różnych instytucjach. Jednak między tymi stowarzyszeniami istnieją czasem bardzo duże różnice. Dlatego dowiedz się więcej o danej organizacji, zanim zapiszesz swoje dziecko do tego przedszkola.

2.2.3 Stowarzyszenia

Jeśli ma zostać otwarte nowe przedszkole, może je założyć także stowarzyszenie. W wielu przypadkach rodzaj stowarzyszenia określa już kierunek kształcenia. Na przykład przedszkole waldorfskie wywodzi się z niezależnego stowarzyszenia. Często przedszkole, które jest prowadzone przez stowarzyszenie, ma również orientację wyznaniową.

Koszty tych przedszkoli są często bardzo różne od kosztów placówek miejskich lub kościelnych, ponieważ samo stowarzyszenie ma prawo je ustalać. Również kryteria przyjęć mogą być ustalane indywidualnie. W niektórych przypadkach tylko członkowie stowarzyszenia mogą zapisywać swoje dzieci do przedszkoli.

2.2.4 Inicjatywy rodziców

W wielu miastach i gminach, mimo nowej ustawy o opiece nad dziećmi, miejsc w przedszkolach jest wciąż zdecydowanie za mało. Ponieważ w takich przypadkach rodzice muszą sami szukać rozwiązania lub alternatywy, przedszkola są zakładane przez te inicjatywy rodziców.

Oznacza to, że rodzice muszą sami zająć się administracją i finansowaniem. Muszą zadbać o zatrudnienie personelu i wspólnie zastanowić się, jaka pedagogika karty dziecka powinna być stosowana. Ponieważ rodzice nie mogą sami pokryć kosztów, otrzymują dotacje od gmin.

Wielu rodziców samo pracuje w ośrodku, więc wkład rodziców nie jest tak wysoki. Poza tym regularnie organizowane są wieczory dla rodziców, na których można poruszać aktualne tematy. Wielu rodziców widzi zaletę tych inicjatyw rodzicielskich w tym, że mogą w nich uczestniczyć i w ten sposób coś zmienić.

2.2.5 Przedsiębiorstwa

Również przedsiębiorstwa mają możliwość otwarcia i prowadzenia własnego przedszkola. Jednak przedsiębiorstwo nie jest zwykle uznawane za świadczeniodawcę, dlatego konieczny jest również świadczeniodawca publiczny lub niezależny.

Ponieważ koszty przedszkola zakładowego są często bardzo wysokie, firmy chętnie współpracują z innymi niezależnymi usługodawcami, takimi jak organizacje charytatywne lub stowarzyszenia.

2.2.6 Placówki prywatne

Z kolei przedszkole prywatne nie jest z reguły dotowane ze środków publicznych. Placówki komercyjne same finansują prywatne przedszkole, co oczywiście oznacza, że wkład rodziców jest znacznie wyższy. W przeciwieństwie do przedszkola miejskiego, na uczęszczanie do takiej prywatnej placówki mogą sobie pozwolić zazwyczaj tylko zamożne rodziny.

Największa różnica tkwi zazwyczaj w koncepcji przedszkola. W wielu przypadkach przedszkola mają specjalny kierunek, taki jak sport czy muzyka.

3. pedagogiczna orientacja przedszkola

Przedszkole ma zawsze określoną orientację pedagogiczną. W niektórych przypadkach koncepcja ta powstaje w zależności od sponsorów.

Zanim zapiszesz swoje dziecko do przedszkola, powinieneś dowiedzieć się, na czym polega ukierunkowanie pedagogiczne i czy odpowiada ono Twojemu osobistemu nastawieniu.

Aby ułatwić Państwu decyzję, poniżej wyjaśniamy najważniejsze pojęcia dotyczące przedszkola.

3.1 Przedszkole Montessori

Przedszkole Montessori nosi nazwę od nazwiska twórcy Marii Montessori. Myślą przewodnią tej koncepcji jest to, że dzieci są postrzegane jako niezależne jednostki. Samoświadomość i niezależność mają być wzmacniane od samego początku.

Zasada: Pomóż mi zrobić to samemu.

W praktyce oznacza to, że dziecko samo decyduje, w co chce się bawić i w jakim czasie. Oznacza to, że bardzo rzadko zdarzają się zajęcia grupowe, w których muszą uczestniczyć wszystkie dzieci. Mogą one same zdecydować, czy wolałyby robić coś innego.

W tym modelu wychowawcy pełnią jedynie rolę przewodników. Nie oznacza to jednak, że dzieci są pozostawione same sobie. Towarzyszą im, ale nie są kierowane.

3.2 Przedszkole integracyjne

W przedszkolu integracyjnym opiekuje się zarówno dziećmi normalnie rozwijającymi się, jak i dziećmi z zaburzeniami rozwoju lub niepełnosprawnymi. Celem koncepcji jest to, aby wszyscy mogli się od siebie nawzajem czegoś nauczyć.

Zasada: Każde dziecko jest traktowane poważnie i szanowane.

Ponieważ dzieci już w wieku przedszkolnym uczą się radzić sobie z upośledzeniem, wykluczenia w społeczeństwie stają się rzadsze. Strach przed kontaktem nie pojawia się w pierwszej kolejności. Ponadto upośledzone lub niepełnosprawne dzieci w przedszkolu integracyjnym zyskują większą pewność siebie i poczucie przynależności.

3.3 Przedszkole waldorfskie

Twórcą przedszkola waldorfskiego jest Rudolf Steiner. Model ten jest jednak nie tyle pedagogiką przedszkola, co koncepcją życia. Pedagogika ta koncentruje się na dziecku i jego rozwoju duchowym.

Zasada: Dzieci naśladują pozytywne zachowania dorosłych.

Związek z naturą odgrywa w tym dużą rolę. Dzieci bawią się wyłącznie zabawkami przyrodniczymi i świadomie poznają różne pory roku. Naśladowanie jest również głównym tematem. Aby stworzyć bezpieczeństwo, codzienna rutyna ma stałe struktury i procesy.

3.4 Leśne przedszkole

Idea przedszkoli leśnych wywodzi się ze Skandynawii. Ten typ przedszkola zazwyczaj całkowicie rezygnuje z zamkniętych pomieszczeń. W ten sposób większość opieki odbywa się na łonie natury. W Niemczech jednak przedszkola muszą posiadać przynajmniej jedno zamknięte pomieszczenie.

Zasada: Nauka odpowiedzialnego obcowania z przyrodą.

W leśnym przedszkolu dzieci powinny nauczyć się, że człowiek jest częścią przyrody. Ponadto na pierwszy plan wysuwa się pełne szacunku współdziałanie z innymi ludźmi.

3.5 Przedszkole dwujęzyczne

Przedszkole dwujęzyczne, jak sama nazwa wskazuje, opiera się na koncepcji dwujęzyczności. Przedszkola te są szczególnie popularne w dzielnicach, w których odsetek obcokrajowców jest szczególnie wysoki.

Zasada: akceptacja wszystkich kultur.

W zglobalizowanym świecie coraz ważniejsza staje się umiejętność posługiwania się wieloma różnymi językami. Dzieci w wieku przedszkolnym są szczególnie podatne na treści językowe.

Dwujęzyczne przedszkole wspiera również edukację wielokulturową.

4. modele przedszkoli specjalnych

Niektóre przedszkola nie mają specjalnej koncepcji pedagogicznej, ale mimo to różnią się od innych placówek. Należą do nich np. przedszkole międzynarodowe lub przedszkole logopedyczne.

Specjalne formy przedszkolne nie są jednak odpowiednie dla wszystkich, a jedynie dla niektórych dzieci. Poniżej przedstawiamy pokrótce przedszkole międzynarodowe i przedszkole logopedyczne.

4.1 Przedszkole międzynarodowe

Chociaż międzynarodowe przedszkole nie jest samo w sobie koncepcją edukacyjną, istnieją oczywiście pewne ważne aspekty, których dzieci mogą się nauczyć w tej instytucji.

W międzynarodowym przedszkolu spotykają się dzieci z najróżniejszych środowisk kulturowych. To zbliżenie budzi zainteresowanie innymi kulturami i wspiera zachowania społeczne. Szczególną rzeczą jest to, że święta różnych narodów są obchodzone regularnie. W ten sposób rodziny w szczególny sposób poznają zwyczaje i tradycje innych kultur.

Ze względu na powszechność różnych języków, placówki koncentrują się na nauczaniu języka. W przedszkolu podkreśla się promocję języka. W małych grupach mówi się albo tylko po niemiecku, albo tylko po angielsku. W ten sposób dzieci mogą najpierw biernie, a potem aktywnie uczyć się drugiego języka w formie zabawy.

4.2 Przedszkole terapii mowy

Przedszkole logopedyczne jest przeznaczone specjalnie dla dzieci, które cierpią na zaburzenia mowy. W placówce logopedzi i pedagodzy dbają o to, aby problemy z mową były usuwane, a rozwój językowy wspierany.

Z reguły praca w tych placówkach odbywa się w małych grupach, aby móc jak najlepiej odpowiedzieć na indywidualny etap rozwoju dziecka. Przeciętnie terapia trwa około jednego do półtora roku. Gdy tylko problemy językowe zostaną skutecznie wyleczone, dziecko może przejść do normalnego przedszkola lub szkoły.

5. rada rodziców w przedszkolu

Jako rodzice możecie Państwo kandydować do Rady Rodziców, jeśli zgłosiliście swoje dziecko do przedszkola. Rada Rodziców jest po to, aby reprezentować interesy rodziców. Funkcja przedstawiciela rodziców jest pełniona honorowo.

Regulaminy przedszkoli i żłobków regulują, jak wybierana jest rada rodziców i jakie prawa mogą być w niej reprezentowane. Przepisy te nie są jednak jednolicie uregulowane na poziomie federalnym, tak że pomiędzy poszczególnymi krajami związkowymi występują niekiedy duże różnice.

Rada rodziców w placówce opieki dziennej dba o to, aby sugestie, życzenia i propozycje rodziców były przekazywane prowadzącemu placówkę. Rada nie ma wprawdzie prawa do podejmowania decyzji, ale poprzez swoje prawo do informacji, konsultacji i doradztwa może pomóc w kształtowaniu kierunku działania przedszkola.

W celu zacieśnienia współpracy, jako członek możesz dodatkowo zorganizować stół bywalców dla rodziców, wieczory informacyjne i grupy dyskusyjne!

6. dalsza literatura na ten temat