Wraz z pluralizacją form rodzinnych pojęcie „rodzina” staje się coraz szersze, co stawia również przed polityką rodzinną poważne zadanie znalezienia indywidualnego wsparcia dla różnorodnych potrzeb rodzin.
Wspólne życie w grupach rodzinnych zapewnia bezpieczeństwo przed wpływami zewnętrznymi, a członkowie grupy mogą na sobie polegać. W razie choroby opieka nad bliskimi, rodzice zapewniają wychowanie i wyżywienie dzieci.
Rodzina jest chroniona przez państwo; prawa i obowiązki rodzin i członków rodziny są uregulowane np. w prawie alimentacyjnym, opiekuńczym, adopcyjnym i spadkowym.
Rodzina jest uważana za rdzeń naszego społeczeństwa. Dzieci rodzą się w rodzinach i otrzymują całe wsparcie, którego potrzebują, aby wyrosnąć na wartościowych członków społeczeństwa. Jednocześnie funkcje rodziny zmieniły się drastycznie i stały się bardziej zdefiniowane w ciąguostatnich wieków.
To, co kiedyś rodzina była ważnym składnikiem bezpieczeństwa społecznego i finansowego, teraz bardziej niż kiedykolwiek jest dobrowolnym sojuszem. Dowiedz się tutaj, jak zmieniała się idea rodziny od starożytności do czasów współczesnych.
[button]Kup poradnik o rodzinie [/button]
Spis treści
1. definicja rodziny w przemianach historycznych
W historii pojęcie „rodzina” uległo dużej zmianie znaczeniowej. O ile w bardzo wczesnych czasach relacje między mężem i żoną, rodzicami i dziećmi oraz wolnomularzami i niewolnikami były rozumiane jako relacje władzy, o tyle dziś istnieje zupełnie inny obraz rodziny.
Znacznie bardziej chodzi o społeczną wspólnotę, uczestnictwo i wspólnie spędzany czas wolny. Rozwój ten opiera się również na tym, że państwo płaci za zabezpieczenie społeczne w przypadku choroby i starości, podczas gdy w przeszłości rodzina była jedynym zabezpieczeniem.
1.1 Starożytność i średniowiecze
Już w najwcześniejszych wiekach można mówić o rodzinnych strukturach opartych na stopniu pokrewieństwa ludzi. Rodziny były definiowane przede wszystkim poprzez posiadanie męskiej głowy, jak również matki i dzieci.
Mąż i ojciec był odpowiedzialny za dobrobyt swojej rodziny, tzn. musiał zapewnić bezpieczeństwo i wyżywienie swoim podopiecznym. Dotyczyło to również służby domowej i innych krewnych. Zasada ta praktycznie nie zmieniła się aż do czasów współczesnych. Mężczyzna przewodniczył gospodarstwu domowemu i miał wyłączną supremację.
Inne cechy charakteryzowały tę koncepcję rodziny:
- małżeństwa były zakładane przez rodziny, przyszli małżonkowie rzadko mieli wpływ na zawarcie małżeństwa.
- Poligamia w przypadku mężczyzn nie była rzadkością w wielu kulturach.
- rodziny nie stanowiły intymnego kręgu, a wydarzenia rodzinne nie były prywatne
- Dogmaty polityczne, religijne i społeczne w ogromnym stopniu kształtowały struktury rodzinne
1.2 Czasy współczesne
Wyjaśnienie pojęcia „rodzina
Termin „rodzina” pochodzi z łacińskiego „famulus” lub „famula” i oznacza „sługę” lub „niewolnika”. „Familia” oznacza „wielowarstwowy”.
Od około XVII wieku rodzina przybrała formę, jaką ma dzisiaj. Do tego czasu termin „rodzina” był używany w niewielkim stopniu i nie w takim znaczeniu, w jakim znamy go dzisiaj. W czasach nowożytnych stopniowo kształtował się mieszczański obraz siebie i idea rodziny nuklearnej. Obejmuje ona ojca, matkę i prawowite dzieci. Inni domownicy i krewni nie są uwzględnieni. Mieszczańskie rozumienie struktur rodzinnych obejmowało pewien efekt reprezentacyjny.
Jako członek rodziny reprezentowało się całą swoją rodzinę, dlatego publiczne występki zawsze wpływały na pozycję społeczną całej rodziny.
W tym sensie ważne było również, w jakiej rodzinie – a więc i klasie – się urodzono. To decydowało o roli w społeczeństwie, przy czym rola kobiety zamężnej była raczej nisko ceniona.
1.3 Pluralizacja rodziny: zmiany w społeczeństwie
Dziś istnieje znacznie więcej form rodziny niż typowe „ojciec, matka, dziecko”. Wraz z sekularyzacją i coraz mniejszym znaczeniem reguł religijnych, możliwe jest obecnie rozwiązywanie sojuszy małżeńskich bez utraty prestiżu społecznego i zawieranie nowych związków partnerskich.
W ten sposób powstają szeroko połączone rodziny patchworkowe składające się z dwóch lub nawet więcej dawnych rodzin nuklearnych. W nowoczesnych rodzinach normą jest, że nie wszystkie rodzeństwa noszą to samo nazwisko i że co dwa tygodnie dojeżdżają do pracy między dwoma rodzicami. Z pewnością ta elastyczność i otwartość stanowi zasadniczą różnicę między tamtymi czasami a obecnymi.
Na zmianę form rodziny ma również wpływ równouprawnienie płci. Dziś kobiety często pracują i przyczyniają się do dochodów rodziny. O ile w przeszłości kobiety prowadziły gospodarstwo domowe i były odpowiedzialne za wychowanie dzieci, to ze względu na pracujących rodziców coraz częściej pojawia się możliwość opieki nad dziećmi poza domem. Ponadto, wraz z globalizacją, inni krewni, tacy jak dziadkowie lub wujkowie i ciocie, często nie mieszkają w pobliżu i tym samym nie mogą przejąć funkcji wspierającej w opiece nad dziećmi.
Coraz więcej matek, a także ojców jest samotnymi rodzicami i tworzy tzw. rodziny niepełne. Również partnerzy tej samej płci coraz częściej decydują się na założenie rodziny.
Info: Wraz z tą pluralizacją form rodzinnych pojęcie „rodzina” staje się coraz szersze, co stawia również politykę rodzinną przed głównym zadaniem znalezienia indywidualnego wsparcia dla różnych potrzeb rodzin.
Obejmuje to zmiany w prawie adopcyjnym, aby małżonkowie tej samej płci mogli adoptować dzieci, jak również nowoczesne regulacje dla młodych rodzin, takie jak urlop wychowawczy dla matek i ojców lub Elterngeld Plus.
2. rola rodziny w rozwoju dzieci
Dzieci nie są gniazdownikami; zwykle spędzają z rodziną co najmniej pierwsze 16 lat swojego życia. Dlatego życie rodzinne ma ogromny wpływ na rozwój dzieci.
2.1 Biologiczne funkcje rodziny
Niemowlęta i dzieci potrzebują opieki dorosłych przez bardzo długi czas, co czyni człowieka wyjątkowym. Wynika z tego konieczność współżycia przez dłuższy czas.
Wspólne życie w grupach rodzinnych zapewnia bezpieczeństwo przed wpływami zewnętrznymi, a członkowie grupy mogą na sobie polegać. W razie choroby opiekują się krewnymi, rodzice dbają o wychowanie i wyżywienie dzieci.
Zalety i wady życia rodzinnego
- spójność rodziny
- Nabycie umiejętności społecznych, takich jak wzajemne uwzględnianie się, uczynność, umiejętności komunikacyjne
- wsparcie w przypadku choroby i trudności finansowych
- duża odpowiedzialność za dzieci lub rodziców i rodzeństwo
- większe zapotrzebowanie na mieszkanie
- wyższe koszty żywności i odzieży
2.2 Społeczne funkcje rodziny
Rodzina zapewnia wsparcie i jest ważna dla kształtowania się tożsamości społecznej. Okoliczności, w jakich dorasta dana osoba, kształtują jej charakter i habitus. Na przykład osoby, które rodzą się w rodzinie z klasy wyższej, mają inne środowisko społeczne niż dzieci, które żyją w trudnych warunkach finansowych.
Istnieje zatem również ważna funkcja społeczna rodziny: decyduje ona o tym, jak człowiek jest socjalizowany, z jakimi wartościami moralnymi wyrasta i jak jest wspierany w kształtowaniu osobowości. Zadaniem rodziców bowiem, oprócz czystego wychowania, jest wspieranie zdolności i umiejętności dzieci oraz wychowanie ich na samodzielnych ludzi.
Funkcje rodziny można rozszerzyć i podzielić na pozostałe elementy:
| Funkcja | Znaczenie |
|---|---|
| Ekonomiczna | Funkcja ekonomiczna rodziny jest bardzo ważna. Zapewnia ona bezpieczeństwo wszystkim członkom rodziny, dzięki czemu zapewnione jest wyżywienie, odzież i opiekun. |
| Religijna | Rodzina zajmuje ważne miejsce w wielu religiach, takich jak chrześcijaństwo czy islam. Wiara katolicka nazywa rodzinę „kościołem domowym”, który jest sanktuarium i pierwotną komórką życia społecznego. |
| Prawne | Rodzina jest chroniona przez państwo; prawa i obowiązki rodzin i członków rodziny są regulowane np. w prawie alimentacyjnym, opiekuńczym, adopcyjnym i spadkowym. |
3. kup poradnik rodzinny
- CHOU, NETRA (Author)
