Ochrona gniazda to obrona immunologiczna, którą noworodek otrzymuje od matki w ostatnich tygodniach ciąży. Przeciwciała te chronią dziecko przed zarazkami w pierwszych miesiącach życia.
Ochrona gniazda jest aktywna przez około dziewięć miesięcy. Jednak stale zmniejsza się już po niespełna trzech miesiącach. W tym czasie niemowlę rozwija swój własny układ odpornościowy, aby poradzić sobie z bakteriami, zarazkami i wirusami.
Układ odpornościowy matki chroni dziecko przed klasycznymi chorobami wieku dziecięcego, na które matka chorowała lub przeciwko którym była szczepiona. Ochrona gniazda nie jest jednak w pełni skuteczna, dlatego niemowlęta nie są chronione na przykład przed krztuścem, grypą czy patogenem zapalenia opon mózgowych HIB.
Kiedy dzieci przychodzą na świat, z dnia na dzień stykają się z wieloma różnymi patogenami. Jednak w pierwszych tygodniach i miesiącach życia noworodki są chronione przed infekcjami przez przeciwciała matki. Jest to tak zwana ochrona gniazdowa.
Ale jak długo trwa ochrona gniazda dziecka i przed jakimi chorobami maluchy są chronione?
O tym czym jest ochrona gniazda, jak długo trwa i przed jakimi infekcjami chroni dowiesz się tutaj.
[button]Dalsza lektura dla nowych rodziców[/button]
Spis treści
1. ochrona gniazda u dziecka jako naturalna obrona immunologiczna
Szczególny przypadek: wcześniaki
U wcześniaków ochrona gniazda jest słabo rozwinięta, ponieważ przeciwciała są przekazywane dziecku dopiero w ostatnich tygodniach ciąży. Oznacza to, że są one bardziej podatne i mogą szybciej ulec infekcji.W łonie matki dziecko jest bezpieczne i chronione aż do urodzenia. Przez cały okres ciąży bariera łożyskowa w łożysku zapewnia, że żadne patogeny nie mogą się przedostać.
Jednak gdy dziecko przychodzi na świat, jest nagle narażone na kontakt z wieloma różnymi wirusami, bakteriami i zarazkami. Ponieważ noworodek nie ma jeszcze własnego układu odpornościowego, patogeny te mogą prowadzić do niebezpiecznych chorób.
Aby temu zapobiec, w ostatnich tygodniach przed urodzeniem dziecko otrzymuje przeciwciała z krwi matki. Dzięki tej tak zwanej ochronie gniazda niemowlę ma taką samą ochronę immunologiczną jak matka. Jak silna jest ta ochrona zależy w dużej mierze od tego, ile przeciwciał ma matka od 34 tygodnia ciąży.
Gdy tylko pępowina zostanie przecięta, dopływ przeciwciał również się kończy. Nadal jednak chronią one dziecko przed zakażeniem patogenami w kolejnych miesiącach. Optymalna ochrona istnieje do około trzeciego miesiąca życia. Potem ochrona ta coraz bardziej się zmniejsza. W zasadzie ochrona gniazda trwa do dziewięciu miesięcy po urodzeniu.
Z biegiem czasu rozwija się własny system odpornościowy organizmu.
Jak już wspomniano, ochrona gniazda dziecka jest najbardziej wyraźna w pierwszych dwóch-trzech miesiącach życia. W kolejnych miesiącach ochrona ta coraz bardziej się zmniejsza. Aby kontynuować ochronę gniazda po tym czasie, bardzo ważne są odpowiednie szczepienia.
Jednak ochrona gniazda jest również zastępowana przez własną obronę immunologiczną dziecka, która powoli buduje się coraz bardziej. Jednak w miarę jak ochrona gniazda stale słabnie, dzieci stają się coraz bardziej podatne na infekcje. Coraz częściej muszą walczyć z przeziębieniami. Według pediatrów, pięć do sześciu infekcji na zimę jest jeszcze zupełnie normalnym zjawiskiem.
Każdy kontakt z zarazkami, wirusami i bakteriami powoduje, że w organizmie dziecka powstają przeciwciała. Te chronią dziecko i dalej budują układ odpornościowy. Swoista obrona immunologiczna rozwija się do około dziesiątego roku życia.
Jednak indywidualna podatność na infekcje może być bardzo różna. Podczas gdy niektóre dzieci stale chorują, inne rozwijają przeciwciała głównie w ciszy, nie mając objawów.
3. ochrona gniazda u niemowląt – noworodki są chronione przed tymi chorobami
Ponieważ dziecko otrzymuje obronę matki, jest chronione głównie przed chorobami, przeciwko którym matka zbudowała przeciwciała. Przeciwciała mogą być budowane na dwa różne sposoby: po pierwsze poprzez szczepienia, a po drugie poprzez przeżycie danej choroby.
W różnych badaniach naukowcy stwierdzili, że liczba przeciwciał jest znacznie wyższa, jeśli matka przeżyła infekcję, niż jeśli została jedynie zaszczepiona przeciwko niej. Wyniki te nie są jednak w 100% wiarygodne. Natomiast w przypadku błonicy czy tężca konieczne jest np. szczepienie matki, aby zapewnić dziecku ochronę.
Dzięki ochronie gniazdowej dziecko może być początkowo uodpornione na następujące choroby:
- Ospa wietrzna
- Measles
- Różyczka
- Świnka
- Błonica i tężec (tu jednak ochrona gniazda obowiązuje tylko przez krótki okres)
Choć ochrona gniazdowa jest bardzo silna i niezawodna, nie chroni przed wszystkimi chorobami. W przypadku grypy czy krztuśca ochrona gniazda nie ma jednak zastosowania, ponieważ istnieje wiele różnych szczepów tych chorób, które mogą się stale zmieniać. Choroby te mogą być jednak bardzo niebezpieczne dla niemowląt, dlatego wskazane są terminowe szczepienia.
Jednak naukowcy w jednym z ostatnich badań stwierdzili, że szczepienie przeciwko krztuścowi w czasie ciąży może być przydatne do przekazania przeciwciał dziecku. Najlepszy czas to okolice 30 tygodnia ciąży.
4 Ochrona gniazda i karmienie piersią – oto zalety
Po urodzeniu wszystkie dzieci otrzymują początkowo taką samą ochronę gniazda. Jednak matki, które karmią swoje dzieci piersią, mogą zapewnić, że przeciwciała i inne substancje obronne będą nadal przekazywane dziecku przez mleko.
W ten sposób karmienie piersią może dodatkowo wspierać ochronę gniazda. Ponieważ jednak przeciwciała te są bardzo niespecyficzne, dzieci są chronione mlekiem matki głównie przed przeziębieniami i infekcjami przewodu pokarmowego.
Szczególnie dużo cennych przeciwciał zawiera siara. Jest to pierwsze mleko, które tworzy się w piersi matki po porodzie. Siara ta charakteryzuje się żółtym kolorem i gęstą konsystencją. Zawiera szczególnie dużo przeciwciał immunoglobuliny A, która chroni przed wirusami, bakteriami i innymi patogenami.
5 Dalsza literatura na temat chorób wieku dziecięcego
- Bennett, Rowena (Author)
- Childrens Notebooks (Author)
- Gross, Stephen (Author)