Na pierwszy rzut oka oba przestępstwa wydają się takie same. Różnią się jednak motywacją. O ile złodziejowi zwykle chodzi o wzbogacenie się, o tyle dla kleptomana atrakcyjny jest sam akt kradzieży.
Tak, o ile znajdzie się odpowiednią terapię. Ważne jest jednak, aby nie leczyć powierzchownie tylko objawów. Celem jest raczej wyeliminowanie przyczyny kompulsywnego zachowania.
Przyczyny nie zostały jednoznacznie zbadane. Wiele wskazuje jednak na to, że problemy psychiczne są w ten sposób nadmiernie eksponowane. Istnieje również ścisły związek z innymi neurologicznymi zaburzeniami kontroli impulsów, takimi jak zaburzenie osobowości typu borderline.
Wiele dzieci w pewnym momencie swojego życia wchodzi w konflikt z prawem. Nie jest to miłe, ale jest to problem, który zazwyczaj można łatwo rozwiązać.
Kleptomania u dzieci natomiast ma zwykle głębsze przyczyny niż wypróbowanie siebie, by przekonać się, jak to jest coś ukraść.
Pokazujemy, na czym polega uzależnienie od kradzieży i w jakim stopniu rodzice mogą najlepiej pomóc swoim dzieciom w tej sytuacji.
[button]Dalsza lektura na temat zaburzeń zachowania w dzieciństwie[/button]
Spis treści
1. kleptomania u dzieci – coś więcej niż zwykła kradzież
Kleptomania została oficjalnie uznana za chorobę dopiero od 2013 roku. W skrócie, zgodnie z definicją, jest to kompulsywna kradzież.
W przeciwieństwie do typowej kradzieży, która polega na chęci wzbogacenia się, dzieci lub nawet dorośli cierpiący na kleptomanię zajmują się samym aktem kradzieży.
Natomiast skradziony przedmiot nie ma żadnego znaczenia lub ma znaczenie drugorzędne. Często skradzione dobra nie są nawet potrzebne, a nawet są wyrzucane zaraz po dokonaniu czynu.
Jednak przymus kradzieży czegoś jest tak duży, że zdarza się to wielokrotnie. Krótkie uczucie szczęścia bezpośrednio przed kradzieżą i w trakcie jej dokonywania zwykle bardzo szybko zanika.
W ten sposób tworzy się błędne koło, którego efektem musi być intensywna prekaryzacja przedmiotu.
Z reguły przyczyny mogą być odkryte i rozwiązane tylko w ramach terapii.
Przede wszystkim należy więc spróbować zrozumieć swoje dziecko i zastanowić się, dlaczego ma ono skłonność do zachowań kompulsywnych.
Rada: Nie należy zwlekać z podjęciem leczenia. Im wcześniej uda się wykryć kleptomanię u dzieci i odpowiednio jej przeciwdziałać, tym bardziej pozytywne perspektywy na resztę życia.
2 Przymus kradzieży – tak to wygląda w głowie kleptomana
Kleptomania u dzieci rzadko występuje w odosobnieniu. Z reguły pacjenci, którzy odczuwają przymus kradzieży czegoś, skarżą się na inne objawy.
Typowymi objawami są zaburzenia kontroli impulsów, zaburzenia lękowe i depresja.
Niestety, poszczególne objawy nie zawsze są bardzo łatwe do rozpoznania, ponieważ dzieci i młodzież często nauczyły się je ukrywać. Aby jednak powstrzymać uzależnienie od wielokrotnych kradzieży, konieczne są intensywne badania przyczyn.
Do tego celu często wykorzystuje się m.in.
- nieprzepracowane, traumatyczne przeżycia w dzieciństwie
- konflikty w rodzinie i częste kłótnie
- zastraszanie lub wykluczenie społeczne w szkole
- słaba wiara w siebie
- niewykształcone sposoby radzenia sobie z własnym światem emocjonalnym (zwłaszcza z emocjami negatywnymi)
Jeśli podczas kradzieży wzrasta poziom serotoniny, daje to efekt haju. Podobnie jak w przypadku narkotyku, dobre samopoczucie szybko jednak zanika i pozostaje tylko poczucie winy.
Wstyd jest zły, ale nie powstrzymuje dzieci i młodzieży przed ponownym popełnieniem przestępstwa, bo głowa w końcu wylewa nagrodę, gdy kradzież się uda.
Wielu kleptomanów znajduje się w beznadziejnej sytuacji, ponieważ nie mogą się nikomu zwierzyć, a tym samym nie mogą liczyć na żadną pomoc z zewnątrz. Ponadto leczenie nie zmienia faktu, że każde dziecko, które kradnie, popełnia czyn karalny i (jeśli jest w wieku karnym) może zostać odpowiednio skazane.
Ciekawy reportaż o kleptomanii można zobaczyć w tym filmie:
https://www.youtube.com/watch?v=XeiX9h0gqJs
3 Ocena prawna – między rzeczywistością a prawidłowym stosowaniem kary
Kieszonkowcy:
Według aktualnych danych Policji Federalnej w 2017 roku w Niemczech zgłoszono 127.376 przypadków kradzieży kieszonkowych. Część z nich można przypisać kleptomanom. Niestety jednak nie ma na to żadnych statystyk.
Konsekwencje kleptomanii u dzieci są niestety dramatyczne. Im później rozpoczyna się terapia, tym więcej czasu upływa, w którym zachowanie może się coraz bardziej utrwalać.
W umyśle rozwijają się automatyzmy, których przeciwdziałanie jest coraz trudniejsze i bardziej długotrwałe.
Mimo istniejącego uzależnienia i pytania, czy kleptoman rzeczywiście kradnie, aby się wzbogacić, przypadki drobnej przestępczości są zwykle szybko karane.
W stosowaniu kodeksu karnego w Niemczech nie ma różnic między młodocianymi i dorosłymi, którzy kradną z wewnętrznego przymusu, a innymi, którym chodzi tylko o własne wzbogacenie się.
Jeśli jednak ktoś cierpi na chorobę i stwierdza, że nie jest w stanie nad sobą zapanować, to faktycznie oznacza to niezdolność do popełnienia winy.
Zalecona terapia behawioralna byłaby de facto w tym momencie lepszym podejściem niż zwykła grzywna, nadzór kuratora czy nawet kara pozbawienia wolności.
Rada: Jeśli nadal obawiają się Państwo rozpoczęcia terapii, ale chcieliby Państwo porozmawiać z innymi ludźmi o swoim problemie i go rozwiązać, mogą Państwo zwrócić się do grupy samopomocy.
W wielu większych miastach osoby dotknięte chorobą mają możliwość wzajemnego wspierania się w ten sposób.
4. działanie na podstawie podejrzeń – test daje pewność
Aby wykryć kleptomanię u dzieci, należy mieć pewność. Jeśli rodzice mają podejrzenia, mogą otwarcie o tym mówić i zadawać pytania.
Jednak dzieci i młodzież zazwyczaj na początku zaprzeczają oskarżeniom, więc pojawia się kolejny problem .
Bez pewności nie można podjąć żadnych dalszych działań, ponieważ utrudniłoby to relację zaufania.
Jeśli natomiast dziecko zostanie przyłapane na kradzieży w sklepie, sytuacja jest inna. Nie oznacza to jednak, że dziecko cierpi na kleptomanię.
Być może był to po prostu test odwagi lub chęć wypróbowania czegoś.
Dlatego pytaj konkretnie, czy jest jakiś problem i okazuj zrozumienie. Otwartość i rodzice, którzy nie oceniają dziecka są w tym czasie szczególnie ważne.
Jeśli natomiast dziecko zaprzecza kradzieży, może warto przeprowadzić test. Wystarczy już zwykła kamera monitoringu z funkcją nagrywania, by dzieci, a nawet nastolatki wpadły w pułapkę.
Choć z pewnością nie jest to miłe działanie, należy nabrać pewności, by móc podjąć odpowiednie działania .
5 Leczenie kleptomanii u dzieci – przez terapię do nowych celów w życiu
Ponieważ kleptomania u dzieci jest zaburzeniem kontroli impulsów, terapia behawioralna ma w tym momencie sens. Dzieci i młodzież uczą się kontrolować siebie w danej sytuacji i opierać się wewnętrznemu przymusowi.
Konfrontacja jest więc ważną częścią sesji terapeutycznych, aby uświadomić dotkniętym nią osobom ich własne działania.
Jednak po wykonaniu tego kroku przymus nie znika. Potrzeba wiele czasu i cierpliwości, aby stać się i pozostać trwale zdrowym.
Szczególnie przykre emocjonalnie wydarzenia wielokrotnie wystawiają kleptomanów na próbę , ponieważ są to typowe sytuacje, w których kradną, aby uciec od (aktualnie złej) rzeczywistości.
Długoterminowym celem każdej terapii musi być zatem zapewnienie dzieciom i młodzieży psychicznego wzmocnienia, aby wytrzymały nawet krótkotrwałe ciosy losu i nie popadły w stare wzorce zachowań.
6 Dalsza literatura dotycząca zaburzeń zachowania w dzieciństwie
- Myschker, Norbert (Author)
- Klicpera, Christian (Author)
- Finger, Waltraud (Author)