Zasadniczo ta forma nauczania polega na tym, że uczniowie uczą się poprzez aktywne działanie. W przeciwieństwie do klasycznego nauczania frontalnego stosuje się tu odgrywanie ról, pracę w grupach i projekty.
Zasadniczo uczniowie krok po kroku opracowują rozwiązanie jakiegoś zadania. Mimo że są wspierani, przez dużą część rozwiązania są pozostawieni sami sobie.
Jak prawie każda koncepcja, również orientacja na działanie ma pozytywne i negatywne strony.
Szczególnie negatywne są duże nakłady czasu, natomiast pozytywne jest to, że dzieci uczą się samodzielnego opracowywania rozwiązań.
Nauczanie zorientowane na działanie skupia się na holistycznej relacji z uczniami. Metody skupiają się na zrównoważonych relacjach między nauczycielami i uczniami.
W naszym artykule pokazujemy, jak to może wyglądać w szczegółach i w jakim stopniu wynikają z tego zarówno zalety, jak i wady.
[button]Dalsza lektura na temat nauczania aktywnego przez studentów[/button]
Spis treści
1. nauczanie zorientowane na działanie – uczenie się przez działanie
Klasyczne nauczanie szkolne polega na jak najszybszym i najskuteczniejszym przekazywaniu faktów. Jest to szczególnie widoczne, gdy nauczanie jest frontalne. Natomiast nauczanie zorientowane na działanie opiera się na zasadzie, że uczniowie zdobywają więcej wiedzy, gdy sami coś dla niej robią.
Zgodnie z definicją nauczania zorientowanego na działanie, zadaniem nauczyciela jest stworzenie środowiska uczenia się, które zachęca uczniów do samodzielnego myślenia i odpowiedniego działania.
Ten typ nauczania, zwany również nauczaniem aktywnym dla ucznia, realizuje cel, jakim jest zachęcenie dzieci do samodzielnego działania.
Metody te zawsze opierają się na tym, że coś przeczytanego lub usłyszanego szybko się zapomina, coś doświadczonego w praktyce pozostaje w pamięci znacznie dłużej, ale tylko coś zrobionego przez samych uczniów jest trwale przechowywane.
Krótki film wyjaśniający na temat uczenia się zorientowanego na działanie można zobaczyć tutaj:
2. edukacja holistyczna zaczyna się już w szkole podstawowej
W zależności od szkoły, nawet najmłodsze dzieci korzystają z zalet nauczania opartego na działaniach. Konkretnych szczegółów można nauczyć się znacznie lepiej w konkretnych eksperymentach.
W wielu przypadkach lekcje projektowe odbywają się w ramach przedmiotów przyrodniczych, które są idealne do eksperymentów i demonstracji. Istnieje niezliczona ilość pomysłów na zachęcenie dzieci do działania, zarówno na lekcjach nauk ścisłych w szkole podstawowej, jak i chemii, fizyki czy biologii w szkole średniej.
Przedmioty takie jak historia, wiedza o społeczeństwie, ekonomia i polityka również nadają się do nauczania i uczenia się poprzez działanie.
Natomiast niemiecki, angielski czy matematyka są znacznie trudniejsze. Z pewnością tu i ówdzie jest miejsce na nauczanie oparte na działaniu.
Jednak zalety nauczania frontalnego są oczywiste, zwłaszcza na początku nowego tematu, ponieważ w przeciwnym razie potrzeba by było dużo czasu na nauczenie najprostszych podstaw.
Wskazówka: Nauczanie zorientowane na działanie nie zawsze musi odbywać się w czystej formie. Zawsze jednak należy aktywnie angażować uczniów w lekcję, jeśli jest to właściwe dla danego tematu.
3. Uczenie się etapami – nauczanie zorientowane na działanie opiera się na wyraźnej kolejności
Różne scenariusze nauczania w ramach orientacji na działanie mają zawsze ten sam rdzeń.
Zasadniczo lekcja składa się z następujących trzech faz:
- Określona sytuacja jest podawana przez nauczyciela.
- Celem uczniów jest teraz rozwiązanie tej konkretnej sytuacji.
- Następnie celem jest wydedukowanie z indywidualnego przypadku jakiejś prawidłowości.
W ten sposób świadomie przyjmuje się, że dzieci nie ogarniają całego spektrum, a jedynie poznają niewielki wycinek.
W przeciwieństwie jednak do innych metod nauczania dąży się do tego, aby zdobyta wiedza trwale pozostała w pamięci, a wyższy poziom wiedzy nie został osiągnięty jedynie chwilowo.
Najważniejszejest tu to, że nauczyciel zawsze powstrzymuje się i daje uczniom tylko do myślenia, ale jest w dużej mierze otwarty na wyniki.
W ten sposób dzieci mogą również w szkole realizować własne pomysły i w ten sposób dowiedzieć się, które obszary zainteresowań są dla nich bardziej interesujące.
Dlatego też przy prowadzeniu lekcji zorientowanych na aktywność trudno jest realizować jasne i ścisłe programy nauczania.
4 Nauczanie zorientowane na działanie w praktyce
Często początkowa faza nauczania opartego na działaniach jest nieco chaotyczna. Wiele dzieci musi najpierw przyzwyczaić się do tego, że są pozostawione mniej lub bardziej same sobie.
Z reguły jest wiele materiałów, które naprowadzają uczniów na właściwą drogę. Nie jest to jednak w żadnym wypadku opracowane w taki sposób, aby można było już wyraźnie rozpoznać, w jakim kierunku powinno prowadzić całe przedsięwzięcie.
Kiedy jednak uda się pokonać ten dość zagmatwany okres początkowy, dzieci często krok po kroku zbliżają się do pożądanego rezultatu.
Nie można jednak wykluczyć niespodzianek, dlatego nauczyciele powinni zawsze reagować spontanicznie, jeśli coś pójdzie nieco inaczej niż planowano.
Obszerny przykład funkcjonowania nauczania zorientowanego na działanie w przedmiocie nauk społecznych można zobaczyć tutaj.
5 Zalety i wady nauczania zorientowanego na działanie
Nawet jeśli nauczanie zorientowane na działanie ma pewne pozytywne strony, to w niektórych obszarach metodologia ta osiąga swoje granice.
Poniżej znajdziesz przegląd najważniejszych zalet i wad:
- Aktywne działanie prowadzi do większej motywacji własnej
- Samodzielne działanie sprawia, że rozwiązanie jest lepiej zapamiętywane
- Uczniowie rozumieją, że muszą wnieść swój wkład w efektywny proces uczenia się.
- Zaangażowanie jest wymagane, ale również odpowiednio nagradzane.
- Dzieci stają się bardziej samodzielne i dzięki temu są dobrze przygotowane do nadchodzących wyzwań zawodowych.
- Opracowywanie ogólnych rozwiązań zajmuje ważne miejsce w orientacji na działanie
- Nauczanie zorientowane na działanie wymaga intensywnego przygotowania
- Wymagany czas jest stosunkowo duży
- Nie wszystkie dzieci czują się dobrze pracując w grupach, mimo że umiejętność pracy w zespole jest zasadniczo pozytywnym aspektem
- Nie wszystkie dzieci w szkole są chętne do nauki i cieszą się, że mogą coś zrobić same
- W przypadku niektórych przedmiotów możliwości zorientowania na działanie są mocno ograniczone
- Trudniej jest sprawdzać wyniki, gdy mniejszy nacisk kładzie się na czyste przekazywanie wiedzy
6. dalsza literatura dotycząca aktywnego dla uczniów projektowania lekcji
- Hugenschmidt, Bettina (Author)
- Becker, Georg E. (Author)